7 tác hại của trái nhàu và cách sử dụng an toàn cho sức khỏe

Thành phần chất trong quả nhàu

Quả nhàu (Morinda citrifolia) chứa hơn 200 hoạt chất có lợi cho sức khỏe, bao gồm nhiều vitamin, khoáng chất và các hợp chất hữu cơ sau:

• Anthraquinone: Hoạt chất có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau.
• Scopoletin: Hỗ trợ điều hòa huyết áp, có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn.
• Polysaccharides: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa.
• Flavonoid: Chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương do gốc tự do.
• Proxeronine: Tiền chất của xeronine, giúp điều chỉnh các chức năng tế bào, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào.
• Kali: Hàm lượng kali cao giúp hỗ trợ cân bằng điện giải, nhưng cũng có thể gây hại cho người mắc bệnh thận hoặc tim mạch nếu dùng quá nhiều.
• Vitamin C: Hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp chống oxy hóa, cải thiện sức khỏe da.
• Amino acid: Giúp hỗ trợ cấu trúc cơ bắp, sản sinh năng lượng, tổng hợp protein.

Trong Đông y, trái nhàu có tác dụng hoạt huyết, điều hòa kinh nguyệt, hạ sốt, lợi tiểu, chữa ho, giảm đau xương khớp. Ngoài ra, nó còn hỗ trợ điều trị bệnh tim, tiểu đường, suy nhược cơ thể, kích thích tiêu hóa, chống oxy hóa, làm đẹp da và giảm cân hiệu quả.

Ngày nay, khoa học đã chứng minh mặc dù trái nhàu chứa nhiều thành phần dinh dưỡng và hoạt chất quý giá hỗ trợ sức khỏe, việc sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng có thể mang lại những tác hại không mong muốn.

Tác hại của trái nhàu

Trái nhàu chứa hàm lượng Kali cao nên dùng nhiều sẽ có tác hại như: bị rối loạn nhịp tim, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non đối với bà mẹ mang thai, hoặc tăng rủi ro bị đột quỵ đối với người mắc bệnh thận hay tim mạch. Ngoài ra, nó cũng còn có khả năng tương tác với thuốc điều trị và gây dị ứng ở một số người.

7 tác hại của trái nhàu đối với sức khỏe:

• Tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non ở phụ nữ mang thai.

• Làm tổn thương chức năng gan và thận.

• Gây đột quỵ ở người bị huyết áp thấp.

• Làm rối loạn dạ dày, gây tiêu chảy, đau bụng.

• Tương tác với thuốc điều trị, gây tác dụng phụ.

• Dễ gây dị ứng ở một số người.

• Gây rối loạn nhịp tim, nguy hiểm cho người tim mạch.

Những tác hại của trái nhàu không chỉ dừng lại ở việc gây rối loạn nhịp tim, nguy cơ đột quỵ, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của phụ nữ mang thai, người bệnh thận, gan và tim mạch. Với khả năng làm tổn thương chức năng gan, thận, gây rối loạn tiêu hóa, dị ứng và tương tác xấu với thuốc điều trị, việc sử dụng quả nhàu nên thận trọng.

Cách nhận biết tác dụng phụ của trái nhàu:

• Triệu chứng tiêu hóa: Đau bụng, tiêu chảy, viêm ruột, đầy hơi, buồn nôn.

• Triệu chứng dị ứng: Ngứa, nổi mẩn, sưng môi, khó thở, đỏ da.

• Rối loạn nhịp tim: Hồi hộp, tim đập nhanh, cảm giác khó chịu ở ngực.

• Dấu hiệu gan thận: Mệt mỏi, đau vùng bụng, nước tiểu đậm màu, vàng da.

• Dấu hiệu mất cân bằng kali máu: Chuột rút, tê bì tay chân, yếu cơ, chóng mặt.

• Triệu chứng hệ thần kinh: Chóng mặt, đau đầu, giảm tập trung.

Dù giàu dinh dưỡng, trái nhàu có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, ngứa, nổi mẩn và mệt mỏi hay rối loạn nhịp tim ở một số người dùng. Đặc biệt, những người dị ứng với thành phần của nhàu cần tránh hoàn toàn để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Quả nhàu kỵ với gì?

Quả nhàu kỵ với các sản phẩm dược sau:

• Thuốc hạ huyết áp: Gây tụt huyết áp quá mức, dẫn đến chóng mặt hoặc ngất xỉu.

• Thuốc chống đông máu: Làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

• Thuốc lợi tiểu: Dẫn đến tăng kali máu, ảnh hưởng đến tim mạch.

• Thuốc trị bệnh thận: Khiến tình trạng suy thận nghiêm trọng hơn.

• Thuốc ức chế miễn dịch: Làm giảm hiệu quả của các thuốc ức chế miễn dịch.

• Thuốc chống viêm: Dễ gây kích ứng dạ dày hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận.

* Lưu ý: Quả nhàu không kỵ với bất kỳ thức ăn đồ uống nào, không gây ra những kích ứng nghiêm trọng nào cả. Tuy nhiên, với những tác dụng của quả nhàu thì người dùng cần lưu ý như sau:

• Người cao huyết áp thấp: Nếu đang điều trị bệnh bằng thuốc Tây thì nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng, chỉ nên dùng thử với liều lượng nhỏ và theo dõi sức khoẻ kỹ lưỡng.
• Người đang uống vitamin C bổ sung: Quả nhàu vốn rất giàu vitamin C, do đó nếu người dùng đang sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin C nào khác nên cân nhắc khả năng gây dư thừa, dư lượng không cần thiết và gây áp lực đào thải cho gan, thận.

Ai không nên dùng trái nhàu?

Trái nhàu dù có nhiều lợi ích nhưng không phù hợp với một số nhóm đối tượng do những nguy cơ tiềm ẩn:

Phụ nữ mang thai và cho con bú

Không nên dùng trái nhàu vì chúng làm tăng lượng kali trong máu, gây co bóp tử cung mạnh, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

Người mắc bệnh gan hoặc thận

Với hàm lượng kali, anthraquinone và oxalate cao, trái nhàu có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến chức năng gan và thận, đặc biệt với những người đã có tiền sử bệnh lý liên quan.

Người bị bệnh tim mạch hoặc huyết áp thấp

Việc tiêu thụ trái nhàu làm tăng chỉ số kali trong máu, gây rối loạn nhịp tim, chóng mặt và tăng nguy cơ đột quỵ.

Người đang dùng thuốc điều trị

Trái nhàu có thể gây tương tác xấu với các loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc lợi tiểu, hoặc thuốc điều trị cao huyết áp, làm giảm hiệu quả thuốc hoặc gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.

Người dễ dị ứng

Một số người có thể bị dị ứng với trái nhàu, với các triệu chứng như phát ban, ngứa, hoặc sưng môi.

Người có hệ tiêu hóa yếu

Lạm dụng trái nhàu dễ gây kích ứng hệ tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy, đau bụng, hoặc viêm ruột.

Tác hại của trái nhàu đặc biệt nghiêm trọng với phụ nữ mang thai, người mắc bệnh gan, thận, tim mạch hoặc đang dùng thuốc điều trị. Những đối tượng này nếu lạm dụng trái nhàu có thể gây sảy thai, tổn thương cơ quan nội tạng, rối loạn nhịp tim và tương tác thuốc. Ngoài ra, trái nhàu dễ gây dị ứng hoặc kích ứng tiêu hóa ở người nhạy cảm.

Cách sử dụng trái nhàu tươi

Làm nước ép trái nhàu

Nước ép trái nhàu có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm, giảm đau, cải thiện tiêu hóa. Nó cũng hỗ trợ sức khỏe tim mạch, giúp giảm cholesterol, ổn định huyết áp, chống oxy hóa, ngăn ngừa lão hóa và hỗ trợ kiểm soát tiểu đường.

• Cách làm nước ép trái nhàu: Rửa sạch trái nhàu tươi, cắt bỏ phần cuống, thái thành miếng nhỏ rồi cho vào máy ép để lấy nước. Nếu dùng máy xay sinh tố thì sau khi xay nhuyễn, bạn cần dùng rây hoặc vải lọc để tách bã và lấy phần nước ép.
• Hướng dẫn sử dụng: Pha thêm nước lọc theo tỷ lệ 1:1 hoặc 1:2 tùy độ đậm nhạt bạn muốn. Nếu muốn có vị ngọt dễ uống, có thể thêm đường hoặc mật ong vào khuấy đều cho tan.

Liều lượng uống nước ép trái nhàu để đạt hiệu quả tốt nhất:

• Người trẻ tuổi: Uống 30ml mỗi ngày là lý tưởng.
• Người bị chấn thương hoặc đang hồi phục: Sử dụng 180 - 240ml mỗi ngày giúp cải thiện nhanh chóng.
• Người cao tuổi: Nên uống 60ml mỗi ngày, chia làm 2 lần sáng và tối.
• Người bệnh: Có thể tăng liều lượng lên 160ml để đạt hiệu quả nhanh hơn.
• Người mắc bệnh lý nghiêm trọng như ung thư: Nên uống 180 - 240ml mỗi ngày để ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư.

Ngâm trái nhàu tươi với đường

Trái nhàu ngâm đường uống có tác dụng cải thiện tiêu hóa nhờ tạo ra enzyme hỗ trợ đường ruột, giúp giảm đầy bụng và khó tiêu, phù hợp cho người mệt mỏi hoặc suy nhược. Đối với phụ nữ, trái nhàu ngâm đường phèn hoặc đường cát vàng giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm các triệu chứng khó chịu như đau bụng kinh, hỗ trợ giảm cân khi kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý. Ngoài ra, nó còn có tác dụng giảm viêm nhiễm, đau nhứt cơ, xương khớp, thanh nhiệt, giải độc và tăng cường hệ miễn dịch.

• Cách làm làm trái nhàu ngâm đường: Rửa thật sạch quả nhàu để ráo nước rồi cắt thành miếng nhỏ để xếp vào hũ thủy tinh theo cách cứ 1 lớp nhàu thì phủ một lớp đường lên trên cho đến khi đầy hũ (đảm bảo lớp trên cùng là đường). Đậy kín nắp hũ rồi bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát. Sau khoảng 2-4 tuần, khi nhàu và đường đã tan thành hỗn hợp, bạn có thể lấy nước ngâm ra uống.
• Liều lượng sử dụng: Uống 1-2 muỗng canh mỗi ngày. Có thể pha loãng với nước ấm sẽ tốt hơn uống lạnh.

Trái nhàu ngâm đường để được từ 6 đến 12 tháng nếu được bảo quản trong hũ kín và để ở nơi thoáng khí, mát mẻ (tốt nhất là trong ngăn mát tủ lạnh).

Ngâm rượu trái nhàu tươi

Trái nhàu ngâm rượu có tác dụng chữa bệnh đau nhức xương khớp, viêm và thoái hóa khớp, cũng như cải thiện tiêu hóa cho người mắc hội chứng viêm đại tràng co thắt, táo bón, đầy hơi. Đặc biệt, rượu nhàu giúp ngủ ngon, giảm căng thẳng, điều hòa lượng đường huyết cho người mắc bệnh tiểu đường, cũng như phòng ngừa, hỗ trợ điều trị ung thư nhờ các chất chống oxy hóa.

• Cách ngâm rượu trái nhàu tươi: Rửa sạch nhàu để ráo nước rồi xếp vào hũ, sau đó đổ rượu trắng (40-45 độ) ngập trái và đậy kín để nơi thoáng mát trong 2-3 tháng, lúc này rượu có màu vàng nâu kèm mùi thơm đặc trưng là dùng được.
• Sử dụng: Có thể uống 20-30ml mỗi ngày, trước bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ.

Rượu ngâm trái nhàu nếu sử dụng quá mức có thể gây viêm gan, xơ gan, viêm loét dạ dày, tiêu chảy, mất ngủ, lo âu, suy giảm chức năng não và làm giảm sức mạnh cơ bắp.

Để tránh các tác hại của trái nhàu, hãy sử dụng loại quả này một cách hợp lý và nếu bạn thuộc nhóm đối tượng nhạy cảm thì luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi dùng. Việc hiểu rõ các nguy cơ tiềm ẩn sẽ giúp bạn tận dụng lợi ích của trái nhàu một cách an toàn, góp phần bảo vệ và nâng cao sức khỏe hiệu quả.